Voor veel mensen is het een droom die ze koesteren of een plan dat ze elk jaar weer voor zich uit schuiven: een eigen moestuin. Anderen zijn er wel eens mee begonnen in de achtertuin op veel te arme grond met plantjes uit het tuincentrum – maar het resultaat was teleurstellend: slakken, katten of bladluis verwoestten de oogst voor je ogen. En dus ben je maar weer gestopt. Kennelijk is het niks voor jou. Toch denk ik dat je het toch nog eens serieus moet overwegen. In dit artikel geef ik je elf goede redenen. In het volgende artikel ga ik in op de zeven meest opgeworpen bezwaren.
Eerste reden: een moestuin geeft je gezond en gifvrij eten. Als je op de juiste manier een moestuin inricht en onderhoudt, kan dat helemaal gifvrij en zonder kunstmest. Daarmee is je voedselveiligheid gewaarborgd: jij weet precies wat er met jouw eten is gebeurd! De beste manier van moestuinieren die ik ken is permacultuur (zie ook mijn eerdere artikel over permacultuur). Je bouwt primair aan een gezond bodemleven door veel compost te gebruiken en de bodem minimaal te beroeren. Het gevolg: oersterk en gezonde gewassen. De voedingswaarde van de groente die je zelf verbouwt is vele malen hoger dan de groente die je koopt bij de groenteboer of supermarkt. Trage groei leidt tot veel meer opname van mineralen in de plant. En dat leidt natuurlijk onmiddellijk tot het volgende geweldige voordeel…
Tweede reden: verse groente uit je moestuin is veel lekkerder. Daar is geen woord aan gelogen. Iedereen die bij ons komt eten en de zelfbereide groente uit de tuin proeft, is verbaasd. De smaak is zachter, minder bitter, vaak zoeter en rijker. Of je nou verse sla of spinazie verwerkt in een salade of een smoothie of verse worteltjes en doperwtjes op tafel zet, of stamppot rauwe andijvie… het is altijd smullen. Zelfs de zelfgebakken patat van verse pas geoogste aardappelen is een ongeëvenaarde lekkernij.
Een van de redenen dat je eigen groente lekkerder is, ligt natuurlijk in de versheid. Tussen oogst en verwerking zit soms minder dan een uur. Vergelijk dat eens met de groente die je koopt: die is soms dagen eerder geoogst. Iedereen kan begrijpen dat je dat proeft.
Derde reden: jouw tuin, jouw voorkeuren. Hoe mooi is dat: jij verbouwt wat jij graag eet. Ben je dol op aardbeien? Dan maak je een groot bed aardbeien en kies je voor doordragende soorten, zodat jij maandenlang verse aardbeien kunt oogsten. Gebruik je veel bladgroente omdat je smoothies en salades eet? Ga los en maak van je tuin een bonte pluktuin waar je dagelijks schalen vers blad plukt (van maart tot diep in de winter). Hou jij van zeldzame groente die je helemaal niet vindt in de winkel (romanesco, rammenas, snijbiet, koolrabi, jij zegt het maar)? Je kunt er zoveel van telen als je wilt. Jij zit aan de knoppen van je eigen voedselproductie!
Vierde reden: je bent veel flexibeler en minder afhankelijk. Als jij een tuin vol groente hebt, kun je tegen een stootje. Gaan de prijzen omhoog? Zijn er producten niet meer leverbaar? Wordt voedsel schaars? Jij bent een stuk veiliger. Bovendien heb je met een tuin vele maanden van het jaar een enorme voorraad aan voedsel, waardoor je ook gewoon niet voor elke maaltijd naar een winkel hoeft. Het scheelt je veel tijd en nadenken: een rondje door je tuin levert vast een idee op voor je avondmaaltijd. Het geeft je de ervaring van overvloed en maakt je dankbaar.
Vijfde reden: tuinieren maakt je lichaam gezond – in vrijwel alle opzichten. De beweging die het je geeft houdt je actief. En een permacultuur tuin vraagt geen zware inspanningen (je spit bijvoorbeeld niet), dus vrijwel iedereen kan dat aan. Maar je doet het bij voorkeur elke dag: niet veel, niet lang… maar even poolshoogte nemen van de groei, hier en daar wat onkruid weg trekken, een kropje sla oogsten. Je bent dagelijks buiten, je krijgt zon op je huid, je aardt doordat je echt fysiek de aarde aanraakt (ik loop zelf het liefst op blote voeten in de tuin). Letterlijk alles aan je tuin is gezond: de beweging die het vraagt, het buiten zijn, het aarden en ten slotte de oogst. Een moestuin zou bovenaan het lijstje van artsen moeten staan om mensen een gezonde lifestyle te bieden.
Zesde reden: tuinieren maakt je geest gezond. Dat is zo’n groot voordeel, dat ik daar binnenkort een apart artikel over zal schrijven. Tuinieren is in mijn ogen een van de belangrijkste therapieën voor geestelijke gezondheid. Daar is ook veel onderzoek naar gedaan en het blijkt inderdaad dat het alle ‘markers’ voor stress, angst en depressie vermindert. Het heeft dan ook ongeveer alles in zich: de fysieke prikkels van de grond, de gewassen, de wind en de zon (vergelijkbaar met massage), de aandacht en focus die het van je vraagt bij bijvoorbeeld zaaien, wieden of voorzichtig oogsten (mindfulness), de verstilling en vertraging, het geduld dat je moet oefenen (meditatie), de verbinding die je maakt met de grond, het gewas en de seizoenen, de groei en de oogst (zingeving).
Zevende reden: nieuwe kennis en nieuwe vaardigheden. Hoe fijn is het om jezelf uit te dagen door dingen te gaan leren en doen die je nog niet kunt. Een tuin is een prachtige uitdaging. Het vraagt nieuwe kennis. Met een beetje kennis kun je je al behoorlijk redden in je moestuin, maar je kunt ook dieper gaan en je volzuigen met nieuwe kennis. Het is een poort naar fascinerende werelden als biologie, ecologie, biodiversiteit, culinaire mogelijkheden, geschiedenis, etc. En het tuinieren zelf vraagt ook om vaardigheden die je nog niet kent. Hoe hanteer je tuingereedschap, hoe zaai je met vaste hand, hoe trek je onkruid zonder je gewassen te beschadigen? Je vingers krijgen een nieuwe gevoeligheid. Je wordt een mens met meer kennis en meer vaardigheden.
Achtste reden: ontwikkeling van je creativiteit. Elke moestuin is anders. Er is geen standaard model. Jouw moestuin is daarom ook een uiting van jouw eigen creativiteit. Permacultuur kent ontwerpprincipes die de onderlinge samenhang enorm verbeteren, maar die principes zijn op talloze manieren in te zetten. Jouw tuin wordt daarom jouw kunstwerk. Een moestuin kan ook jouw siertuin zijn: een lusthof vol groenten, kruiden, bloemen, bessen. En anders dan bij een schilderij is je tuin nooit af: elke week, elk seizoen en elk jaar kun je weer nieuwe elementen toevoegen en je uitleven in creativiteit!
Negende reden: jouw tuin is een speel- en leerplek voor je kinderen en een ontmoetingsplek voor je vrienden. Een moestuin nodigt uit. Iedereen loopt verder, gaat door de knieën, ruikt aan bloemen, voelt aan blad, vergaapt zich aan de schoonheid. Kinderen vinden het heerlijk om te rennen over de graspaden in mijn moestuin. Vrienden strijken neer langs de randen en komen in een mijmerstand. Je moestuin is een uitbreiding van je huis, een extra kamer voor ontmoeting en een uitdrukking van wie je bent: toon mij jouw moestuin en ik zal zeggen wie jij bent.
Negen redenen die over jou, jouw gezondheid en jouw geluk gaan… het zou meer dan genoeg kunnen zijn. Maar ik voeg er graag twee redenen aan toe die beslist bijdragen aan de wenselijkheid van meer moestuinen.
Tiende reden: een moestuin draagt bij aan een beter milieu. De afstand tussen jouw tuin en jouw keuken bedraag meters (misschien wat meer als je een volkstuin hebt). De afstand die de groente uit de winkel aflegt is vaak honderden tot vele duizenden kilometers. Dat levert een ongelofelijke besparing op en minder uitstoot. Hetzelfde geldt voor verpakking: alles wat jij oogst uit je tuin is onverpakt. Je gaat het merken in je afvalbak. En dan hebben we het nog niet eens over de verminderde verspilling. Wie een moestuin heeft, heeft ook een composthoop. Alles wat je niet eet, gaat terug naar je tuin. In een permacultuur tuin bestaat geen afval.
Elfde reden: je draagt bij aan de biodiversiteit en dus aan de natuur. Een moestuin kan gemakkelijk 30 tot 50 soorten gewassen bevatten. Als je bovendien ook bloemen en kruiden laat groeien in je moestuin wordt het een lusthof dat zindert van leven. De bloemen en kruiden trekken tal van insecten aan (van bijen, hommels en zweefwespen tot allerlei vlinders), vogels komen weer af op de insecten. De grond die je niet keert zit vol leven (van schimmels en paddenstoelen tot insecten en wormpjes van allerleis soort). Een permacultuur moestuin is een stukje natuur in kwadraat.
Ten slotte
Het zal je opvallen dat ik een veelgenoemde reden weg heb gelaten (het zou de twaalfde kunnen zijn): een moestuin bespaart je geld. In alle eerlijkheid is dat namelijk niet altijd het geval. In mijn artikel ‘Gevangen in de GOUDEN KOOI’
ben ik daar dieper op ingegaan. Voedsel is zo’n klein deel van ons budget dat de besparing door een moestuin minimaal is. Een moestuin is namelijk ook zelf niet kosteloos. Je hebt kosten aan je zaden en pootgoed, mogelijk moet je compost aanschaffen of aanpassingen aan je tuin. Op termijn zal je tuin mogelijk wel een financiële besparing opleveren, zeker als voedselprijzen gaan stijgen.
Onderzoek eens welke van de bovenstaande 11 redenen jou aanspreken? Waar voel jij opwinding bij? In het volgende artikel zal ik mogelijke aarzelingen of bezwaren bespreken. De meeste van die bezwaren zijn namelijk gebaseerd op een misverstand.
Als je een begin wilt maken met een moestuin, overweeg dan eens een van onze moestuincursussen. Alle cursussen starten in maart (het begin van het moestuinseizoen) en nemen je dan het hele jaar mee door. Zo weet je zeker dat je meteen een goede start maakt en hoef je je nooit af te vragen: wat moet ik nu doen? Binnen één jaar ben jij een volleerd moestuinier! Binnenkort vind je meer informatie op deze website.
Lees ook mijn artikelen:
0 reacties